Agile werkomgeving
Huisvesten voor agile werken
Agile werken vraagt om een andere huisvestingsbenadering. Wat is agile werken en welke inrichting past hierbij? Experts geven ons inzicht in agile werken en wat dit betekent in termen van huisvesten. Wat zorgt dat teams de meerwaarden zien van naar kantoor komen?
Auteur: Kitty de Groot, designer, journalist en partner van STUDIO VIX
Onderzoek verricht voor het interieurarchitectuur vakblad Inside Information & de Office Academy.
Wat is agile werken?
“Agile werken is in essentie in korte sprints met elkaar werken aan de ontwikkeling van een product, een applicatie, een dienst, een oplossing voor een probleem”, vertelt Anneline van der Zon, expert op het gebied van agile werkomgevingen. “Met regelmaat (veelal dagelijks) wordt de voortgang van het project besproken. Wat er gedaan is, wat er gedaan moet worden en wat het doel is wordt gevisualiseerd in de ruimte. Het team is zelfsturend, vaak multidisciplinair en heeft regelmatig contact met zijn belangrijkste stakeholders.”
Wat zijn de werkplek behoeften?
“Bij agile werken draait het om het team. Voor hen is bij elkaar zijn als team belangrijk. Hybride of flexwerken, waarbij men slechts bij elkaar komt voor een sessie en daarna weer uit elkaar zwerft haalt de communicatie-flow eruit. Persoonlijk contact en de interactie tussen teamleden en teams op de werkvloer is er dan niet. Je kan dan ook niet je processen inzichtelijk maken in je eigen fysieke team werkzone. Dat is een groot gemis. Wat zijn andere redenen waarom het hebben van een teamzone zo belangrijk is?”
Een eigen teamzone.
De vier kernelementen voor effectief samenwerken zijn (volgens studies van het CfPB):
Eén: het houden van actieve gezamenlijke sessies. Twee: het hebben van korte interacties voor onderlinge afstemming, verificatie en sociaal contact tijdens het werken. Drie: onbewust meeluisteren en elkaar observeren op de werkvloer. Vier: zelfstandig werken, even teruggetrokken zijn uit de groep om geconcentreerd te werken. Punt twee en drie vragen om werkplekken in elkaars nabijheid.
Wist u dat geluiden van eigen teamleden als acceptabel en nuttig worden een tegendeel tot geluiden van een ander team?
Bij agile werken is het belangrijk dat het team zijn werkzone zelf kan indelen en aanpassen. Teams hebben een eigen cultuur, hoe sterker hoe trotser en hoe beter de resultaten. Voor cultuur vorming is fysieke verbinding nodig. Teams willen zich kunne manifesteren en ontplooiien. Ze willen veelal een samenwerkingszone waar planningen, overzichten en resultaten fysiek worden getoond op wanden en/of whiteboards. Waar de ‘to do’s en done’s’ in het zicht zijn, zodat de voortgang voor iedereen in het team en daar buiten helder is. Bij hybride werken geeft dit teamleden een heldere werkplek waar meer te halen is dan thuis.
De werkplek als visitekaartje
Bij agile werken wil het team zelf zijn ruimte kunnen aanpassen opdat deze hen optimaal ondersteunt in hun projectactiviteiten. Ze willen zich kunnen manifesteren, laten zien en ervaren waar ze staan in het project en wat hun doelen zijn. Het geeft ze een gevoel van betekenis; we doen er toe, samen werken we ergens naar toe. De werkplek kan je zien als het visitekaartje van het team.
Agile-goeroe James Shore spreekt over ‘informative workspaces’ die veel gemeen hebben met een cockpit: piloten hebben alles inzichtelijk. Een teamruimte is als een cockpit: in de ruimte zie je door de visualisaties wat de ‘workload’ is, waar het team staat, wat de problemen zijn.
Welke meeting-ruimten?
Wat zijn de typische agile-werken overlegwijzen:
Eén: de dagelijkse ‘stand-up-meetings’, die houden team het liefst bij de ‘teamspot’, waar alles is gevisualiseerd. Dat is een actieve sessie, waarbij een statafel al taboe kan zijn omdat er dan laptops op worden gezet en men eraan gaat hangen. Het is een sta-plek, mogelijk met actieve zit- en veel schrijfmogelijkheden. Het mooist is als het meubilair mobiel is, zodat per moment of fase in het project de meest gepaste opstelling gemaakt kan worden.
Een tweede type meeting: de demo-momenten: Eén keer in de 2, 3 weken, aan het einde van een sprint, toont het team aan hun ‘stakeholders’ wat ze hebben gedaan en worden de volgende stappen gezamenlijk afgestemd. Dan wordt er wel eens gewerkt met tribunebanken. Ook hier geldt: hoe dichter deze sessies bij de teams plaatsvinden, hoe meer het de ‘flow’ van samenwerken en voortgang ondersteunt.
Ten derde zijn er ook nog de ‘big room events’ of ‘PI-events’; één groot planningsevent, waarbij alle samenhangende teams samen in 2 dagen tijd hun werk plannen voor het komende kwartaal. Tijdens zo’n PI-event zijn er plenaire en break-out sessies.
Tenslotte de ‘retrospectives’, de teamevaluaties aan het einde van een sprint. Er wordt gekeken naar hoe de samenwerking verloopt, hoe het team presteert. Daar deze ‘retrospectives’ heel persoonlijk kunnen zijn, is het fijn als deze plaatsvinden in gesloten ruimten.
Visualisatie in de ruimte
Binnen nieuwe werkvormen zoals ‘design thinking’ en agile werken wordt het visueel werken omarmd, zegt Paulusse. “Je kan projectroutes visualiseren, de emoties van het team weergeven, klantenscenario’s uittekenen, oplossingen visualiseren. Het visualiseren van een mogelijke oplossing voor een probleem geeft een dusdanige voorstelling van de nieuwe situatie dat je deze ook echt ervaren kan en zo reëel mogelijk bij klanten kan toetsen, zodat je sneller en effectiever naar een goed resultaat kan werken. Het visualiseren van je projectroute maakt dat je als team samen ervaart en helder hebt waar je aan werkt”
Meer lezen over effectief samenwerken, over agile werken en huisvesten?
Advies over hoe uw kantoor het best in te richten om effectief samenwerken, kennisdeling en het community gevoel te stimuleren?
Creatief ecosysteem
Creatief ecosysteem
In de artikelenreeks over ‘Hoe stimuleer je creativiteit door de omgeving?’ spreken we Branko Broekman, expert over het creatieve proces, bezoeken we twee referenties: innovatiehub HangarK en ontwerpstudio VanBerlo, en spreken tenslotte met ontwerper Richard Hutten.
Vier verschillende perspectieven…
Dit artikel is verschenen in het interieurarchitectuur vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, designer, journalist en partner van STUDIO VI.X
Branko Broekman, de expert van het creatieve proces
“Creatief denken vraagt om mentale openheid. Oordelen moet je soms opzij kunnen schuiven, zodat je denken niet stokt”, vertelt Branko Broekman.
“We hebben over alles al snel een oordeel. Kinderen zijn nog niet gevormd door allerlei vooroordelen. Zij kunnen met hun volle fantasie ergens in opgaan, waarbij ideeën in een hele korte tijd steeds wilder worden; even kan alles.”
Om het maximale uit een team te halen, let Broekman op wat er zich in de groep afspeelt. “Voelt eenieder zich vrij om zichzelf te zijn? Voelt het veilig? Is er ruimte voor ieders inbreng? Beïnvloeden de groepsleden elkaar positief? Brengen ze elkaar op gedachten? Is er openheid en vertrouwen tussen mensen? Wordt er open gedacht? Is er voldoende rust en energie om een complexe vraag te beantwoorden? Het hele proces gaat over spelen met energie.”
De fysieke omgeving kan je volgens Broekman ondersteunen bij het creëren van de ‘ruimte’ die je nodig hebt in je hersenen. “Frisse lucht, licht, openheid, bewegingsvrijheid.“
Ontwerpstudio VanBerlo ontworpen met Atelier VanBerlo
“Voor het nieuwe onderkomen van ontwerpbureau VanBerlo wilden we een inspirerende plek, speels, dynamisch en vol warmte. Een plek waar je op nieuwe ideeën komt. Een plek die zichzelf continu vernieuwt.”
Aan het woord is Janne van Berlo, oprichtster van Atelier VanBerlo, architect en dochter van Ad van Berlo, de oprichter van het ontwerpbureau VanBerlo.
”Mijn vader is een visionair. Op dit gebouw, de oude Philips-energiecentrale, had hij al in 2010 zijn zinnen gezet met het idee om daar een nieuwe VanBerlo-wereld van te maken, de motor van een op te starten ‘innovation-district’.” Toen ik eindelijk afgestudeerd was kreeg ik van hem de opdracht om de VanBerlo-studio te ontwerpen.”
De studio is de grootste bron van inspiratie: “De studio’s hebben we wit gehouden, om zo ruimte te bieden in de gedachten van de ontwerpers voor nieuwe ideeën. We hebben expres niet alles tot in de puntjes uitgewerkt om ruimte over te laten voor eigen inbreng, zodat het voelt als hún studio. Zo hebben de ontwerpers de muur in de lunchruimte behangen met eigen schetsen. De studio’s worden continu veranderd door de ontwerpers.
Innovatiehub HangarK
“Bij HangarK willen we voortdurend in ontwikkeling zijn. Door steeds wisselende teams en bedrijven bij elkaar te brengen, ontstaat een ecosysteem.”
“Om zo’n ecosysteem mogelijk te maken, is flexibiliteit in het interieur nodig. Alles past in elkaar en is uitwisselbaar. Hierop aansluitend is een modulair wand- en meubelontwerpplan uitgedacht. Met slechts enkele modulen kunnen we veel variatie bouwen.” Alle verbindingen voor het meubilair en de wanden zijn aan elkaar geschroefd, waardoor het makkelijk in en uit elkaar te halen is. Het roept een opbouwmentaliteit op.”
Meest geliefd zijn de informele plekken met LCD-schermen en hoge tafels, voor tussentijdse meetings of gewoon voor iemand die even op een andere plek wil gaan werken. Hier worden ook verrijdbare whiteboards veel gebruikt voor ‘scrummen’ en ‘agile’ werken. Een ander uniek punt: “de oranje-rode strepen op de grond symboliseren de spoorlijnen. Bij de receptie kunnen ze zeggen ‘volg het spoor en bij spoor 10 vind je bedrijf X’.
Het creatieve spel en de spelersmentaliteit!
Ontwerper Richard Hutten: “Het creatieve proces is als een spel, een soort pingpong. Mijn klant komt met een vraag, daar geef ik een antwoord op en dan begint de dialoog, het spel.”
“Ontwerpen is experimenteren. Je leert net zo veel van je fouten als van geslaagde experimenten. Een experiment is altijd geslaagd, ook al is het resultaat niet dat wat je van tevoren zou willen. Experimenteren is verschillende opties proberen om tot een perfect resultaat te komen. Dat spel beheers ik steeds beter.”
“Creativiteit is voor mij een spier die ik elke dag train. Spelen is leren. Elke dag ben ik wel wat aan het onderzoeken, doe ik nieuwe kennis op, breid ik mijn ervaring uit, waardoor ik steeds sneller tot een interessant ontwerp kom.”
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Waar creativiteit de ruimte krijgt!
Waar Creativiteit de ruimte krijgt
Om te mogen onderzoeken en te experimenteren.
Visies over creatieve omgevingen van innovatie-experts/onderzoekers/trainers.
Artikel dat we schreven voor het interieurdesign vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, product- en interieur designer, journalist en partner van studioVI-X
Innovatie vraagt om speelruimte
Het witte vlak
“Het is heel belangrijk dat je zo snel mogelijk je ideeën op papier kan zetten, als je ze vast moet houden in je hoofd dan ben je al je aandacht kwijt, dan blokkeer je je gedachten. Dus gooi het eruit, zet het ergens neer, schrijf het op, in je notitieboek, op het bord of op de muur. Een omgeving die creativiteit stimuleert is een omgeving waar je heel snel je ideeën kan vastleggen. Als je je hoofd totaal leeg maakt dan blijk je vanuit je onderbewuste tot hele goede inzichten te komen, die moet je vastleggen.” Frank Maarsen, docent innovatie en oud consultant in verandermanagement.
“Het is essentieel in het innovatieproces om het speelveld te kunnen overzien in alle chaos, in alle onrust. Daar ligt een enorme uitdaging; veel bedrijven willen wel innoveren, maar hebben moeite de controle los te laten. Nieuwe creaties laten ontstaan vraagt om een omgeving waar je jezelf mag zijn, waar je voluit je eigen kleur mag laten zien, waar ieders geluid er zijn mag, waar geen moeilijke taal wordt gebruikt. Daar hoort een te starre noch te steriele ruimte bij. Een speelruimte met veel licht, waar continu frisse lucht naar binnen kan, waar spullen aanwezig zijn waarmee je iets kan visualiseren, iets kan bouwen, kan onderzoeken.” Rutger Slump, auteur van Baanbreker en innovatie trainer bij de Baak.
“Innovatie vraagt om speelruimte; om aan de structuur van logica en orde te kunnen ontsnappen. Filosoof Friedrich Nietzsche (1844-1900) schreef ooit: ‘Je hebt chaos nodig om een dansende ster te kunnen baren.’ Ofwel, om echt iets moois, iets vernieuwends te creëren heb je speelruimte nodig. Speelruimte om te experimenteren, om dingen en gedachten anders te ordenen om er anders naar te kijken, om er een prototype van te maken. Een prototype geeft je een multidimensionale beleving van een gedachte, van je plannen. Gaandeweg krijg je inzichten, zie je nieuwe mogelijkheden. Door multi-dimensioneel te kijken naar een vraagstelling, zoals een kunstenaar, krijg je een breder blik en ben je in staat nieuwe mogelijkheden te zien en nieuwe paden in te slaan.” Caroline van der Linden, beeldend kunstenaar en trainer creatief leiderschap bij de Baak.
Speelruimte creëer je met elkaar: elkaar inspireren, samen ondernemen.
“We wilden een fysieke plek bieden waar je iedere dag van de week sociaal kan ondernemen met elkaar, waar je de passie van andere sociaal ondernemers voelt, die je inspireren en verder helpen om gezamenlijk maatschappelijk impact te creëren. Op een A-locatie zodat ook ‘normale mensen’ ons zien en denken ‘hé, wat is dat!’, wat ze aanzet om binnen te komen en op ontdekking te gaan. Daar hoort horeca bij, voor de gastvrijheid, een warme ontvangst, een plek om te blijven hangen en na te praten. ” aldus Carlijn Grinwis, locatie manager SIF -, Social Impact Factory, wiens slogan luidt:. Act-Pact-Impact.
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Foto’s:
1, 2 & 3: De Baak_Kunstobjecten in de bossen van Driebergen
4: Social Factory_ de bioscoop ruimte aangekleed door iDID
Hoe te innoveren?
Hoe te innoveren?
Innovatie experts vertellen over creatief-leiderschap en hoe innovatie te stimuleren in de werkomgeving, mentaal en fysiek.
Artikel dat we schreven voor het interieurarchitectuur vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, designer, journalist en partner van STUDIO VI.X
Creëer ruimte voor Innovatie & Creativiteit
Universiteit Nyenrode / THNK- School of Creative Leadership / Innovatie-Lab Royal Haskoning
Design thinking, creativiteit, innovatie hoe stimuleer je dat?
Kan een goed ruimtelijk concept daarbij helpen? We zeggen vaak dat ‘voor innovatie ruimte nodig is’. Maar geldt dit zowel in mentale als fysieke zin? We bezoeken innovatie stimulerende leer- en werkomgevingen en spreken innovatie-experts. “Bij Nyenrode heb ik met vele organisaties dieper in de innovatiekeuken mogen duiken”, vertelt Professor Jeff Gaspersz, hoogleraar aan de Universiteit Nyenrode, adviseur, spreker en schrijver op het gebied van innovatiemanagement. “Wat opvalt, is dat de meest innovatieve mensen en organisaties zich op drie vlakken onderscheiden. Ten eerste: ze zijn eindeloos nieuwsgierig. Ze stellen continu vragen: ‘Hoe kan het ook anders? Wat is een volgende stap? Van wie kan ik leren?’ Ze hebben hun drang om te onderzoeken en hun kinderlijke verbeeldingskracht om mogelijkheden te zien en uit te proberen niet verloren.”
“Creatieve vaardigheden kan je niet overbrengen door lezingen te geven. Je innovatief maken is een multidimensionaal proces, een kunde, een mindset, het gaat om kennis, waarnemen, experimenteren, associëren. Bij ons zit je daarom niet op zachte kussentjes achter een veilig tafeltje te luisteren, maar ga je aan de slag. Staand aan een werkstation, waar je op de tafel en tegen panelen aan kan schrijven, waaraan je kan klussen. in kleine teams van drie man. Een team van drie man bevat een mooie diversiteit en gaat lekker snel. Met vier man ga je de helft zo snel en met vijf man een kwart, dan wordt het te stroperig”, aldus Mark Vernooij, partner bij THNK-School of Creative Leadership.
Geen steriele ruimte
“Als het te schoon is dan hebben mensen het gevoel dat ze niet mogen experimenteren, geen rotzooi mogen maken. Om aan te geven dat je hier mag creëren zijn er karretjes met open kistjes; vol met klei, tape, pennen, lego, stiften die je er zo bij kan pakken. Ze zitten niet verstopt in een kastje. Ongeacht leeftijd of industriesector zie je dat iedereen zich deze ruimte makkelijk eigen maakt, dingen worden gepakt, verplaatst, opgehangen, etc. en er mag altijd meer muur bij om dingen op te plakken, of meer vellen om op te schrijven. Bij de start is er nog een aarzeling, mensen moeten dan even uit hun comfortzone komen, maar eenmaal aan de gang gaat ie los.”
“In een innovatie stimulerende ruimte mogen dingen hackable zijn: Een ruimte die zich flexibel aanpast aan de behoeften van de gebruikers, waar alles anders is dan in de gangbare werkomgeving, waar je niet terug kan vallen op je gewone werkpatroon, op wat je doet achter je bureau, achter je computer, waar je op een andere manier gaat werken, anders gaat denken en tot andere inzichten komt.”
Maak je organisatie innovatief
Vijf tastbare elementen die je als innovatie gerichte organisatie minimaal op orde moet hebben.
- Wil je innoveren dan moet je dat serieus doen; er tijd en resources voor vrij maken.
- Je moet de big vision helder formuleren en zorgen dat deze wordt geleefd.
- Je moet continu je visie, de reden waarom je innoveert, wat je in gang gaat zetten, herhalen.
- Richt je op wat er buiten gebeurt, daar liggen de kansen, lopen mensen rond met behoeften.
- Zorg voor toptalent, dat je je mensen ontwikkelt, teams laat floreren.
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Anders-Werken-(Object)
Creativity & Innovation
Artikel uit het interieurdesign vakblad Inside Information, waarin het Design Thinking proces van een Anders-Werken-Object wordt weergegeven.
Auteur: Kitty de Groot, design-journalist en partner van studioVI-X
Hoe werkoverleggen speelser, gezonder en innoverender te maken? Ontwerp daarvoor een Anders-Werken-Object!
Hoe verloopt zo’n ontwerpproces? Vele ontwerpers beschrijven het als een reis; je verkent, je onderzoekt, je probeert wat uit en al gaandeweg wordt het steeds mooier, het ontwerp; in dit geval het Anders-Werken-object.
In dit artikel de resultaten en een weergave van het ontwerpproces dat StudioVIX met studenten industrieel product ontwerpen heeft doorlopen:
Onderzoek
Er wordt gestart met een antwoord te geven op de vraag: wat creativiteit & vitaliteit in teamoverleg bevordert. Dit levert interessante gegevens op. Bevorderend zijn:
– Een actieve participatie van de teamleden, vrije uitwisseling van gedachten en diverse perspectieven en persoonlijkheden.
– Een actieve houding, zoals staan, dat is goed voor de bloedsomloop, de alertheid en de communicatie (; 55% van wat we bedoelen te zeggen, brengen we namelijk over met ons lichaam. Het is fijn als deze dan voldoende bewegingsvrijheid heeft en goed zichtbaar is)
– Een groot wit-vlak om gedachten op te schrijven, om ze te delen met anderen die daarop verder kunnen bouwen en zodat ze je hersenen niet blokkeren voor verdere gedachten.
Wat vitaliteit betreft blijkt het kantoorleven -werksleur, vastgeroeste werkpatronen en eenzijdige zithouding, al dan niet weggezakt- de grote boosdoener te zijn, met als gevolg: fysieke en mentale verstarring!
Verkenning
Hoe anders?
Leuke inzichten over anders zitten worden onder andere opgedaan uit de natuur, de sport en andere culteren: dat de Aziaten de hurkhouding heel lang kunnen volhouden en wij niet door ingesleten spierverstarring; dat het kunnen innemen van verschillende yoga-posities beoefening vraagt, dat de aap zich uitrekt en krabbelt aan een boomtak om zich te ontspannen, welke zit-steun-hang-posities we zoal in onze vrijetijd graag innemen gerelateerd aan onze mood.
Body- brainstorm
Een body-brainstorm sessie met de ontwerpstudenten volgt: ‘Dat is veel vallen en lachen, maar ook een mooie scope aan fijn bevonden dynamische en lounge-achtige posities voor werk.
Context-problematiek
Met Contextmaps, Morphologische kaarten, Scenario-Storyboards wordt in kaart gebracht waar allemaal rekening mee te houden om tot goede oplossingen te komen. Zo wordt er gekeken naar: OBJECT LOCATIES: mogelijke plekken waar het object komt te staan: binnen-buiten, centraal in de ruimte of in een hoek….; MOBILITEIT: hoe het object te verplaatsen, te vervoeren..? FLEXIBILITEIT: op welke manieren zou je het object steeds weer kunnen veranderen om er steeds weer ‘anders op/in/aan te werken’….? In een logische volgorde zetten de studenten alle mogelijke uitdagingen en oplossingen op papier.
Idee generatie
Dan start het idee schetsen. In een korte tijd zoveel mogelijk oplossingen genereren. De besten worden uitgewerkt in concepten. Moodboards, simpele mock-ups, stijlboards, heldere conceptvisies worden gemaakt. Aan de hand van een rollenspel wordt het gebruik en het verkoopproces nagebootst, loopt dat? Kostprijs, produceerbaarheid, logistiek worden ingeschat.Dit als input om de concepten goed te kunnen beoordelen en om het eindontwerp gericht te optimaliseren.
Prototype
Met de verworven inzichten wordt een keuze gemaakt, het eindontwerp, dat verder wordt geoptimaliseerd en waarvan een prototype wordt gemaakt die vervolgens bij het ‘echte’ publiek wordt getoetst.
Dit alles in een zeer korte tijd om snel inzicht te krijgen in het marktpotentieel en voor de studenten om snel vaardigheden op te doen.
Creativity & Innovation
Ook een Anders-Werken-Object?
Een ontwerp voor bij u in de werk- of leeromgeving
OF
Een nieuw interieur dat anders werken – vitaler, gezonder, creatiever werken- ondersteunt.
Creativiteit, zo zien zij het!
Creativiteit, zo zien zij het
Visies, fascinaties, werkwijzen van de ontwerpers-kunstenaars
Maarten Baas, Ineke Hans en Jesse Visser.
Artikel dat we schreven voor het interieurdesign vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, product- en interieur designer, journalist en partner van STUDIO VIX.
Maarten Baas
Nederlands snelst groeiende kunstenaar-ontwerper.
“We leven in een tijd met zoveel meningen, door het Internet allemaal zichtbaarder dan ooit. Iedereen schreeuwt om aandacht,maar jij bepaalt waar jij op klikt en wat je aanneemt. Aandacht is het nieuwe ruilmiddel.”
“Ik ben een product van deze tijd. Levend in het nu bevraag ik wat ik zie. Dat bevraagde probeer ik te verbeelden. Intuïtief laat ik me meebewegen met de golven van het moment. Wat ik onder inspiratie versta is niet ‘o, even ergens naar kijken, o, dan heb ik ook een idee’. Voor mij gaat het om de spirit, de energie die er is om iets te maken. Dat kunnen gewoon mensen zijn die iets doen zodat ook ik zin heb om in beweging te komen.”
“Waarom zijn onze meningen zo gekleurd?” Al die lagen, de wetten van logica waarmee we zijn opgegroeid, zou ik eraf willen pellen. Terug naar waar het echt over gaat. Terug naar de kern. Een kind toont nog zijn kern. De kern die we door de jaren heen bekleden met meningen. Een kind dat nog niet is belast met ‘Je mag niet dit, je mag niet dat’. Ik ben op zoek naar die naïviteit.”
INEKE HANS
Ontwerper
“Ik ging naar de kunstacademie om beeldhouwer te worden. Maar dat was het niet. Na zes weken stapte ik over van de vrije naar de toegepaste kunsten, naar vormgeving. Dat past veel beter bij mij. Iets ontwerpen dat praktisch is. Ik kom uit een hoofdzakelijk boerenfamilie. Ik hou van het boerenverstand. Ik wil gebruiksobjecten maken die zin hebben, die zo vormgegeven zijn dat het duidelijk is waartoe ze dienen en die ook nog goed ogen. Een heldere vormgeving, ontdaan van al het overbodige, gericht op de functie, zoals een hamer. Gewoon heel banaal een probleem praktisch oplossen. Nadenken over wat nu eigenlijk het probleem is.
Ontwerpen is voor mij dan ook iets anders dan kunst. Ontwerpen gaat over de interactie tussen objecten en mensen. Ik vind het leuk om na te denken over mensen, over hoe zij omgaan met producten, over de functie die producten hebben in het dagelijkse leven.
“Deze FLIX collectie, voor het Engelse bedrijf Hitch Mylius, was ook zo’n puzzelstuk. Een modulair ‘lego’ systeem. Ik wilde een groot plezier realiseren met weinig onderdelen. Een rug die je op allerlei manieren aan de zitting kan koppelen, die laag en hoog kan zijn, flexibel is en licht oogt. ‘Hoe zo’n proces verloopt?’ Dat is pingpongen, schetsen en modelletjes maken en dat kritisch bekijken en verbeteren. Met piepschuimblokken composities maken, in piepschuim modelleren, toetsten of het lekker zit, kijken of de rug optisch dunner kan met behoud van stevigheid, of ondanks de holte en de bolling de stoffering toch strak kan. Eigenlijk ben je dan aan het beeldhouwen.”
Jesse Visser
Ontwerper
“Het was voor mij de sport of de kunst. Die twee combineren was geen optie. Ik wil ergens vol voor kunnen gaan.”
“Ik maakte tijdens en na mijn studie vooral grote dingen. Ik hing de kunstenaar uit. Vanuit ondernemerschapsperspectief zou ik nu zeggen ‘was ik niet realistisch bezig’. Ik exposeerde onder het motto ‘vrijblijvend neerzetten’ en ‘kom maar brengen’. Dan kon ik weer een vrachtwagen huren om dat grote ding te transporteren. Het maakte me onrustig. Een product is voor mij pas af als het wordt aangeraakt, als het wordt gebruikt, anders blijft het een beeld, een idee.”
“Mijn ontwerpen zijn helder in vormtaal, in materialisatie en in constructie. Dat is een heel puzzelwerk om daar te komen. Het gaat mij om het maken van een duidelijk gebaar, om een statement. Geen truttigheid. Geen rafelranden, gewoon bam-bam. Het gewoon doen, je niet laten belemmeren door allerlei praktische overwegingen. Ontwikkel het dan zo dat het wel kan, laat dingen je niet in de weg staan.”
“Ik startte een geruime tijd nadat ik de kunstacademie had afgerond met de master Retail and Interior Design aan de Piet Zwart Instituut, om me meer te richten op de context van het meubel. Daar leerde ik een stukje branding en beleving. Hoe al je zintuigen te prikkelen op een gebalanceerde en op elkaar afgestemde manier zodat ze één verhaal vertellen. Wat me als productontwerper daar echter verbaasde was hoe er in de interieur branche vanuit catalogi producten werden gekozen om de ruimte in te vullen. Daar wilde ik wat mee. Objecten ontwerpen die aan de ruimte sfeer geven zodat die ruimte door het meubel al zijn identiteit krijgt. De Cross Table, van EPS foam, die ik met Geke Lensink voor Trade Mart, Utrechts vaste tentoonstellingsruimte, heb ontworpen, doet dat. “Door zijn heldere sneden en witte grote vlakken krijgt de tafel een grafisch, architectonisch karakter. Het vult een grote ruimte met ontmoetingsplekken.”
StudioVIX verricht veel onderzoek naar creativiteit: hoe stimuleer je dat, wat maakt ons creatief, hoe verloopt het creatieve proces? Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Innovatie, hoe stimuleer je dat?
INNOVATIE, HOE STIMULEER JE DAT?
Boordevol inspiratie gingen we gepassioneerd te werk. We gaan de wereld mooier maken. Onze eerste concepten waren goed maar konden beter, kritisch keken we ernaar, hoe het nog slimmer te maken. We waren niet te stoppen! Zo’n bevlogenheid, wie wil dat niet?
Hoe krijg je mensen intrinsiek gemotiveerd om continu te vernieuwen, om samen complexe puzzels op te lossen? Innovatie-experts, toonaangevende vernieuwers, architecten en ontwerpers geven er hun visie over: hoe stimuleer je innovatie in de werkomgeving?
Auteur: Kitty de Groot, product- & interieurontwerper, journalist en partner van STUDIO VIX
Vrije ruimte, fysiek, virtueel en mentaal
Jan-Peter Kastelein, omgevingspsycholoog & werkplekstrateeg YNNO
“Onder innovatie versta ik het proces van vernieuwen en onder creativiteit het vermogen om iets nieuws te scheppen. Om te kunnen vernieuwen moet je zowel fysiek, virtueel als mentaal de ruimte krijgen om te kunnen experimenteren. De sociale context speelt een hele belangrijke rol hierin: hoe verhouden mensen zich tot elkaar, tot een bepaald gedrag? Wordt samenwerken gefaciliteerd? Het samenbrengen van mensen die in verschillende contexten kennis hebben opgedaan, zorgt voor nieuwe inzichten, nieuwe ideeën. Innovatie is een proces van continue reflectie op het gerealiseerde werk, de verworven. Het continue scherp stellen, elkaar uitdagen om anders te kijken. Een mooi voorbeeld zijn de kunstenaars van vroeger: ze werkten redelijk autonoom, maar kwamen ook vaak samen. Het waren bevlogen clubjes, die samen dronken, aten, plezier en ruzie hadden. Ze bekritiseerden elkaars werk en zetten elkaar aan tot steeds weer nieuwe scheppingen. Samenkomen speelt een belangrijke rol bij innoveren, dat is wetenschappelijk nu wel bewezen.”
“In je werk-, leeromgeving kan je innovatie bevorderen: ontmoetingen creëren kan je fysiek faciliteren, architectonisch engineeren. Om mensen in contact te brengen met elkaar zal je ervoor moeten zorgen dat ze makkelijk toegang tot elkaar hebben, dat ze de tijd voor elkaar kunnen nemen en dat ze aan elkaar kunnen laten zien waar ze mee bezig zijn. Je kan bewegingen creëren door spanningen in een gebouw op te bouwen, door unieke plekken te creëren waar mensen de moeite voor nemen om naartoe te komen. Waar verschillen disciplines elkaar ontmoeten.”
Betekenisvol
Creëer een betekenisvolle werkomgeving, zeker jongeren willen ervaren dat hun werk zinvol is en impact heeft. Daarom: toon in de werkomgeving waarvoor en voor wie ze werken, toon werkresultaten en zorg dat mensen zich hierin herkennen.
Het oplossen van complexe problemen vraagt om volhardendheid en motivatie. Daartoe moeten mensen zich mentaal en fysiek goed voelen. Zij zijn het creatieve brein van de organisatie. Toen ik begon met dit werk, ging het over productiviteit, efficiency, ARBO, over klimaat, licht, luchtvochtigheid, om allemaal technische factoren. Nu gaat het over het welbevinden van mensen, gezond eten, genoeg bewegen, je goed voelen. Als je me nu zou vragen, ontwikkel een concept waarbij mensen gestimuleerd worden tot kennisdeling over te gaan, dan is het wel dat. Een plek creëren waar mensen willen zijn en niet een plek waarbij ze het liefst zo snel mogelijk weer naar buiten lopen.”
LAB-spaces
Ben van Berkel, architect en oprichter van UNStudio
“Als wij het over innovatie hebben dan kijken we naar fysieke, mentale en sociale gezondheid, naar de combinatie van die drie. Het creëren van gezonde werkomgevingen is heel belangrijk: Omgevingen die mensen een ‘up-lift’ geven. Ik denk aan lab-spaces, kleine arena’s, kleine ‘camp-fires’, waar mensen durven en mogen experimenteren, waar ze vrijuit kunnen brainstormen over wat te vernieuwen. Een informele plek, waarbij je denkt: hé, dit is anders dan een productieplek. Maak van een omgeving ook geen gimmick, een soort Disneyland of speeltuin, een afleiding die zo schreeuwerig is dat het afstoot. Het moet vriendelijk en integer zijn.
Je moet wel variatie bieden, zoals diverse mogelijkheden van werken. Regelmatig staand werken maakt je energieker. Ik doe geen projectvergadering meer zittend, staand zijn we krasser, scherper.”
Een creatief verzamelkantoor
UCO Utrecht Community voor Ondernemerschap - in duurzaamheid. De architecten Mirjam Schmull en Merel Stolker aan het woord.
“We wilden een fijne sfeer creëren, waar je wordt gestimuleerd om samen te werken, waar ruimte is om ruim te denken, om te experimenteren, om nieuwe inzichten op te doen.
We hebben gezorgd voor openheid, levendigheid en diversiteit. Dat betekende maximale werkplekbezetting en een diversiteit aan bedrijven van elk maximaal 25 man groot, zodat iedereen wordt gehoord. We wilden een community met een brede scope aan kwaliteiten en kennis, zodat we samen als één organisatie uiteenlopende vraagstukken op het gebied van duurzaamheid kunnen oppakken.
De verschillende functies – bellen, vergaderen, werken, socializen- hebben we bewust van elkaar gescheiden gehouden zodat er op het plein rustig kan worden gewerkt. En toch sta je continu in verbinding met elkaar, zonder dat je je bekeken voelt. Overal zijn zichtlijnen -via ramen- naar het centrale plein. En uiteraard stond bij de inrichting duurzaamheid centraal: alle interieurelementen zijn gifvrij, flexibel inzetbaar, demontabel en te recyclen. De inrichting is hierdoor eenvoudig te veranderen, wat ruimte biedt voor verandering, voor nieuwe initiatieven, voor uiteenlopende activiteiten.”
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Gewoon Doen!
Gewoon Doen!
Visies, fascinaties, werkwijzen van de ontwerpers-kunstenaars Joep van Lieshout & Dirk vander Kooij
(Deze tekst komt uit een artikel dat we schreven voor het interieurdesign vakblad Inside Information.)
Joep van Lieshout
kunstenaar & ontwerper
“Ik volg mijn intuïtie en mijn instincten. Nee, wat ik doe, is een zeer irrationele keuze. Ik maak ook geen kunst omdat het een rationele keuze is, maar ik maak kunst omdat het een soort instinctmatig gedreven obsessie is. Ik heb een taak op deze wereld, die uitstijgt boven mezelf. De mensheid een spiegel voor houden. Dat doe ik door verhalen te vertellen. Mijn werken vallen veelal in grotere projecten, met een groot verhaal waar ik meerdere jaren aan werk. Vormgeving is voor mij het product van een denkproces; een manier om een statement te maken over de wereld. Er zit altijd een statement verborgen in de dingen die ik laat zien. Design en kunstwerken zijn de ‘side-products’.”
“De technologieën van nu – denk aan genetische manipulatie, big data, robotica, automatisering – veranderen veel en zullen een ontzettende invloed hebben op ons leven. CryptoFuturisme, de kunst die ik nu maak, gaat over deze transitie. Gaan we met enorme machines dingen recyclen, zodat we heel verantwoord betere producten kunnen maken of gaan we eerst alles kapot maken. CryptoFuturisme bouwt voort op het gedachtegoed van de Italiaanse futuristen. Deze voortvarende kunstenaars braken tijdens de industriële revolutie bruut met het oude – de classicistische, religieuze, aristocratische systemen – om als een katalysator vooruitgang te boeken, nieuwe technologieën snel en breed in te voeren. Nu zitten we in een soortgelijk tijdsgewricht.”
“Mooi, mooi, wat is mooi? Botten vind ik mooi omdat het gewoon ontzettend sterke dingen zijn, waarop je kan lopen, op kan dansen, waarmee je dingen kan vastpakken. Complexe vormen die iets vanzelfsprekends hebben. Ze blijven heel lang werken, kennen een juiste krachtverdeling, gewoon super geavanceerde technologie. Wat de mens maakt, komt daarbij niet in de buurt. Ik weet ook niet of de ‘Office chair’ een mooie stoelis. Het is een simpele stoel. Totale simpelheid, bijna een afwezigheid van vormgeving. Mooi is krachtig. De natuur is altijd krachtig. Je hebt nooit een boom of een bloem die suf is. Wat in de natuur gevormd is, is super efficiënt. Daar zit een soort logica in die het gevolg is van miljoenen jaren evolutie. Die kracht, die logica moet erin zitten. Alle goede ontwerpen hebben dat.”
” Parend? Ja, A1:H13 omdat het een mooi beeld is, heel elegant. Waarom dat beeld niet gebruiken voor iets waarin je kan wonen. Architectuur is zo uitgekleed, daar is gewoon niets meer aan. Ik denk dat er weer wat passie in moet komen.”
Dirk vander Kooij
ontwerper & uitvinder
“We zijn goed in experimenteren. Zo ontstaan nieuwe dingen en ontwikkelen we ons. Dagelijks, terloops, worden we geconfronteerd met mislukte dingen, toevalligheden, waarbij we denken: ‘hé interessant’ of ‘misschien kunnen we het ook zo doen’.”
“Voor mij is de basis van ontwerpen vernieuwen en is vormgeving niets meer dan de techniek kloppend toepassen.”
“Het is de technische uitdaging die me in een flow brengt. Ik vind het leuk om me vast te bijten in nieuwe technieken. Iets uit te proberen, me verder te ontwikkelen in ‘het maken’. Als ik me ergens in vastbijt, stopt dat niet. Soms kan dat heel lang duren, ik word dan helemaal gek van mezelf. Dan is het echt dag en nacht alleen maar dáármee bezig zijn. Dan vergeet ik een beetje de wereld om me heen.”
“Het klopt als het niet vervuilt, niet milieubelastend is, eerlijk is, door en door goed, mooi van zichzelf. Ik wil geen materialen toevoegen, dan wel samenvoegen, waardoor scheiden moeilijk wordt.”
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Kunst, natuur & architectuur
Om je goed te voelen
Kunst, architectuur en design dragen bij aan zorg, zonder een medische ingreep te plegen, zonder een pilletje te hoeven nemen bieden ze ‘iets’ dat zorgt dat we ons beter voelen. Wat is dat ‘iets’?
Artikel uit het interieurdesign vakblad Inside Information
Auteur: Kitty de Groot, design strateeg, journalist en partner van studioVIX
Wat doet het met je..
..als je als patiënt in de zorg belandt, je door eindeloze klinische gangen wordt gereden, je niet weet wat volgt, wat de operatie, de Intensive care jouw gaat brengen? Wat gaat er dan door je heen? Hoe kan kunst, architectuur & design je dan helpen om je toch een beetje beter te voelen?
“Kunst, architectuur en design zijn disciplines, die hun eigen rol vervullen in de zorg. Ze kunnen iets tot stand brengen, een beleving, een herinnering, een troost, een stukje afleiding, waarmee ze iemand kunnen helpen zich beter te voelen. In welke mate valt niet te meten. De invloed van kunst, architectuur en design op de mens is niet uit te drukken in medische termen, zoals bloeddruk of hartfrequentie. De mens is hiervoor te complex”, aldus architect Louise Hansen. “
Hoe?
“Kunst en architectuur kunnen je het benauwende idee dat je in een groot ziekenhuis bent, waar je de weg kwijt kunt raken, enigszins wegnemen daar ze je helpen bij het navigeren. ‘Ah. .dit schilderij, deze architectonische ingreep herken ik, dus ik ben hier’.
Kunst is een mooi aanknopingspunt voor een gesprek om het even over iets anders hebben dan waarvoor je in het ziekenhuis ligt. Een stukje afleiding.
Of een stukje verlichting. Een vrouw in terminale fase in het academisch ziekenhuis UMC mocht haar eigen schilderij uitzoeken. Een heel klein schilderij met een vrouw erop. Heel veel troost en steun haalde zij uit dit kleine schilderijtje, dat ze meenam naar huis waar ze haar laatste dagen doorbracht ”,aldus J. van Zetten, kunstcurator van het UMC.
Kunst, architectuur & design voorbeelden
In het artikel veel meer voorbeelden en hun effect op ons welzijn
Tijd is heel belangrijk in het ziekenhuis. Met name de vragen: ‘Hoe lang lig ik hier nog?’ en ‘Hoe lang duurt de dag?’ De kunstenaars Luna Maurer en Kristin Maurer gaven met hun kunstwerk -‘De zee terug naar Harderwijk’- patiënten van het St. Jansdal ziekenhuis vanuit hun bed via tv-beelden zicht op de zee. Camerabeelden van de zee, voorzien van geluid, lieten in real-time zien hoe het met het dagritme en het weer gesteld is: gaat de zon op of onder, regent het, waait het of is het helder blauw? Zo weet je wat er zich buiten afspeelt en op welk moment van de dag je leeft.
De kunstenaars Lino Hellings en Yvonne Dröge Wendel verdiepten zich in de belevingswereld van dementen. Zij ontwierpen voor hen een niet van echt te onderscheiden treincoupé met hoge stoelen, opgesteld per twee achter elkaar, gerangschikt in twee rijen met elk een raam- en gangzijde. Achter de raampjes lieten de kunstenaars filmbeelden van Hollandse landschappen afspelen. “Het kunstwerk maakte een vertrouwd geluid: ‘tsjoeke-doen-tsjoeke-doen’. Al vroeg in ochtenden stonden de bewoners bij de treincoupé te wachten. ‘Waar gaan we heen vandaag?’
Biophilic-Design
& welzijn
De kracht van natuur in de architectuur, in het interieur op ons welzijnsgevoel is groot. Biophilic design – ontwerpen die verbondenheid met de natuur bij ons oproepen- zorgen voor ontspanning en voor een positief algemeen gevoel. Door natuurlijke elementen -vormen, kleuren, patronen, materialen, afbeeldingen, ritmes- te integreren in onze omgeving, wordt er in de hersenen bewust en onbewust een verbinding met de natuur gelegd, waarop stress hormonen, bloedcirculatie, het ademhalings- en emotionele systeem reageren. In meer dan 50 onderzoeken* wereldwijd uitgevoerd is aangetoond dat biophilic design een positief effect heeft op onze gezondheid, ons welbevinden, ons geneesproces en onze interactie met anderen.
Zo toonde prof. R. Ulrich aan dat patiënten die een galblaas operatie hadden ondergaan en in een ziekenhuiskamer met uitzicht op de natuur lagen versus een bakstenen muur hadden een korter verblijf in het ziekenhuis, kregen minder slechte evaluaties van de verplegers, gebruikten minder pijnstillers en hadden uiteindelijk minder complicaties. (Ulrich, 1983). Een zelfde resultaat werd behaald met het ophangen van een kunststuk met natuurafbeeldingen waar de patiënt uitzicht op had.
Als grote natuurliefhebbers halen ook wij van StudioVIX veel energie en inspiratie uit de natuur.
Ons vogelhuisje kwam hier uit voort, hoe kan je het vogeltje naar binnen halen en daarmee het buitenleven, een fijne toon. Daarna volgde kapstok BOOM, met vogels vol ideeën, akoestisch prikbord BLAD en lamp BLOEM (sneeuwklok), om je eigen buiten binnen te creëren, een gevoel van ontspanning, van welbevinden.
Wetenschap & Biophilic-Design
Onderzoeksresultaten
Zicht op en elementen verwant aan of refererend aan de natuur:
- werken stress verlagend; verlagen onze bloeddruk en hartslag (Brown, Barton & Gladwell 2013; Van den Berg, Hartig, Staat, 2007; Tsunetsugu & Myazaki 2005)
- verbeteren onze mentale betrokkenheid en aandacht (Biederman & Vessel 2006)
- verlagen stress, verhogen concentratie en stemmen ons positief in onze observaties (Vessel, 2012; Joye, 2007)
- hebben een positieve invloed op ons welzijnsgevoel (Barton & Pretty, 2010)
- stimuleren het creatieve spel en de interacties tussen mensen (A.F. Taylor, F. Kuo, W.C.Sullivan)
- werken sterk kalmerend na een stressvolle ervaring, wat leidt tot daling in spierspanning, hartslag en huidgeleiding (R.Ulrich)
Een ontwerp
voor jouw interieur?
wij denken graag concepten met en voor je uit
we ontwerpen ze en laten ze maken,
kwalitatief en esthetisch.
Bel of mail ons info@studiovix.nl
Interieur tips & tools om creativiteit te stimuleren
Creativiteit stimuleren?
Hoe doe je dat?
Waar op te letten in het interieurontwerp?
Bekijk de tools, tips, tutorials, innovatie-kaarten, 3D downloads, artikelen…
FACILITEER IMPLICIETE KENNIS
Het is met name impliciete kennis – onbewuste kennis of ontastbare kennis- die tot innovatie leidt: kennis die we verwerven op basis van opgebouwde ervaringen, subjectieve inzichten, van context specifieke waarnemingen. Impliciete kennis is niet zo maar over te dragen, het vraagt om uitgebreid persoonlijk contact en wederzijds vertrouwen. Live ontmoetingen zorgen dat we vertrouwen opbouwen en we de hele context mee krijgen, de omgeving, de spreker en de groep. Hierbij zorgt de lichaamstaal van de verteller en de aanwezigen wat we eigenlijk bedoelen, hoe we dat wat wordt gedeeld waarnemen, waardoor het gehele verhaal emotionele waarden krijgt.
INNOVATIE KAARTEN
Check aan de hand van deze kaarten of jouw interieur het creative brein van de organisatie activeert!
Impact maken met simpele visuals. Leuk en effectief.
Hoe? Dat laten we zien met 1 min tutorials en met simpele tekeningen.
Stories
Publicaties
Lees onze publicaties:
Visies, bevindingen en ervaringen van toonaangevende ontwerpers, (interieur)architecten, kunstenaars, wetenschappers,…
Visual icons
Emotions
