Creatief ecosysteem
Creatief ecosysteem
In de artikelenreeks over ‘Hoe stimuleer je creativiteit door de omgeving?’ spreken we Branko Broekman, expert over het creatieve proces, bezoeken we twee referenties: innovatiehub HangarK en ontwerpstudio VanBerlo, en spreken tenslotte met ontwerper Richard Hutten.
Vier verschillende perspectieven…
Dit artikel is verschenen in het interieurarchitectuur vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, designer, journalist en partner van STUDIO VI.X
Branko Broekman, de expert van het creatieve proces
“Creatief denken vraagt om mentale openheid. Oordelen moet je soms opzij kunnen schuiven, zodat je denken niet stokt”, vertelt Branko Broekman.
“We hebben over alles al snel een oordeel. Kinderen zijn nog niet gevormd door allerlei vooroordelen. Zij kunnen met hun volle fantasie ergens in opgaan, waarbij ideeën in een hele korte tijd steeds wilder worden; even kan alles.”
Om het maximale uit een team te halen, let Broekman op wat er zich in de groep afspeelt. “Voelt eenieder zich vrij om zichzelf te zijn? Voelt het veilig? Is er ruimte voor ieders inbreng? Beïnvloeden de groepsleden elkaar positief? Brengen ze elkaar op gedachten? Is er openheid en vertrouwen tussen mensen? Wordt er open gedacht? Is er voldoende rust en energie om een complexe vraag te beantwoorden? Het hele proces gaat over spelen met energie.”
De fysieke omgeving kan je volgens Broekman ondersteunen bij het creëren van de ‘ruimte’ die je nodig hebt in je hersenen. “Frisse lucht, licht, openheid, bewegingsvrijheid.“
Ontwerpstudio VanBerlo ontworpen met Atelier VanBerlo
“Voor het nieuwe onderkomen van ontwerpbureau VanBerlo wilden we een inspirerende plek, speels, dynamisch en vol warmte. Een plek waar je op nieuwe ideeën komt. Een plek die zichzelf continu vernieuwt.”
Aan het woord is Janne van Berlo, oprichtster van Atelier VanBerlo, architect en dochter van Ad van Berlo, de oprichter van het ontwerpbureau VanBerlo.
”Mijn vader is een visionair. Op dit gebouw, de oude Philips-energiecentrale, had hij al in 2010 zijn zinnen gezet met het idee om daar een nieuwe VanBerlo-wereld van te maken, de motor van een op te starten ‘innovation-district’.” Toen ik eindelijk afgestudeerd was kreeg ik van hem de opdracht om de VanBerlo-studio te ontwerpen.”
De studio is de grootste bron van inspiratie: “De studio’s hebben we wit gehouden, om zo ruimte te bieden in de gedachten van de ontwerpers voor nieuwe ideeën. We hebben expres niet alles tot in de puntjes uitgewerkt om ruimte over te laten voor eigen inbreng, zodat het voelt als hún studio. Zo hebben de ontwerpers de muur in de lunchruimte behangen met eigen schetsen. De studio’s worden continu veranderd door de ontwerpers.
Innovatiehub HangarK
“Bij HangarK willen we voortdurend in ontwikkeling zijn. Door steeds wisselende teams en bedrijven bij elkaar te brengen, ontstaat een ecosysteem.”
“Om zo’n ecosysteem mogelijk te maken, is flexibiliteit in het interieur nodig. Alles past in elkaar en is uitwisselbaar. Hierop aansluitend is een modulair wand- en meubelontwerpplan uitgedacht. Met slechts enkele modulen kunnen we veel variatie bouwen.” Alle verbindingen voor het meubilair en de wanden zijn aan elkaar geschroefd, waardoor het makkelijk in en uit elkaar te halen is. Het roept een opbouwmentaliteit op.”
Meest geliefd zijn de informele plekken met LCD-schermen en hoge tafels, voor tussentijdse meetings of gewoon voor iemand die even op een andere plek wil gaan werken. Hier worden ook verrijdbare whiteboards veel gebruikt voor ‘scrummen’ en ‘agile’ werken. Een ander uniek punt: “de oranje-rode strepen op de grond symboliseren de spoorlijnen. Bij de receptie kunnen ze zeggen ‘volg het spoor en bij spoor 10 vind je bedrijf X’.
Het creatieve spel en de spelersmentaliteit!
Ontwerper Richard Hutten: “Het creatieve proces is als een spel, een soort pingpong. Mijn klant komt met een vraag, daar geef ik een antwoord op en dan begint de dialoog, het spel.”
“Ontwerpen is experimenteren. Je leert net zo veel van je fouten als van geslaagde experimenten. Een experiment is altijd geslaagd, ook al is het resultaat niet dat wat je van tevoren zou willen. Experimenteren is verschillende opties proberen om tot een perfect resultaat te komen. Dat spel beheers ik steeds beter.”
“Creativiteit is voor mij een spier die ik elke dag train. Spelen is leren. Elke dag ben ik wel wat aan het onderzoeken, doe ik nieuwe kennis op, breid ik mijn ervaring uit, waardoor ik steeds sneller tot een interessant ontwerp kom.”
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Ontmoetingsplekken vormgeven
Ontmoetingsplekken vormgeven
Nederlanders vergaderen wat af. De wijze waarop we vergaderen verandert en de sfeer waarin dit gebeurt ook. Zeker in de laatste jaren is de vergaderomgeving, formeel en informeel, huiselijker, diverser en doelgerichter geworden.
(Dit artikel schreven we voor het interieurarchitectuur vakblad Inside Information)
Formeel vs informeel
“Sinds eind vorige eeuw hebben er grote verschuivingen plaatsgevonden in de wij waarop we gebouwen zijn gaan inrichten. Wonen, werken, leren en ontspannen zijn elkaar gaan overlappen. In ons vak heeft dat ertoe geleid dat we steeds meer de sfeer van de ene omgeving in de andere omgeving zijn gaan importeren. Ontmoetingsplekken bij uitstek hebben veel aandacht gekregen. Welke sfeer, welk gevoel wil je oproepen, welke verhaal wil je vertellen?” Gerrit Vos, Interieurarchitect en eigenaar van Workshop of Wonders illustreert zijn verhaal met projectvoorbeelden: “Neem de ‘business boardroom’ die we ontworpen hebben voor de hogeschool Tio Utrecht. Cliché ten top. Stoelen met chroom gepolijste poten en zwartleren bekleding, notenhouten kasten en een ovale vergadertafel.”
Informele vergaderzone
Haaks op de cliché boardroom vergaderruimte staat de vergaderzone van het hoofdkantoor van Nike EMEA n: een heel informele, sportieve sfeer. Drie formele vergaderruimten – medium, large en extra large – met grote glazen schuifdeuren die aan een informele vergaderzone grenzen. Het geheel doet je denken aan een flexibel in te richten sporthal. Het gebruikte materiaal is stoer en ruw en kan tegen een stootje: betonnen vloeren, rubberen matten, touwen en houten elementen die er gebruikt uitzien. Slider-banken van Van Lieshout, bekleed met het rubber van sportmatten. Informele zitjes, afgeschermd door verticaal hangende sporttouwen. Plafondverlichting in kooien zoals die van sporthallen, bestand tegen ballen.
Ontmoetings- & ontvangstruimte
Twee voorbeelden van informele ontmoetings- /ontvangstruimten:
Eén, de sociale communicatie zone van Provides, een woningbouwvereniging. Daar kom je binnen in een grote keuken, het hart. Verschillende vormen van vergaderen vloeien hier in elkaar over: informeel, staand en formeel vergaderen. Provides wilde heel bewust een andere werkstructuur realiseren in hun kantooromgeving, waarin overleggen en het met elkaar in contact komen centraal staan.
Twee, het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het culturele karakter van hun werkgebied is hier duidelijk voelbaar. De entree – de informele ontmoetingsruimte – ervaar je als een kunstinstallatie, waar je op het verkeerde been wordt gezet, waar je even uit het gangbare patroon, het systeem, wordt getrokken. Een prettige plek creëren, die je tevens wakker schudt, zoals kunst en cultuur dat doen.
Voor het actieve vergaderwerk is een kamer ingericht met een statafel en zes Stand-Up poefjes, die uit zichzelf scheef staan, waardoor ze je gelijk bij binnenkomst laten weten ‘hier ga je niet comfortabel achterover leunen, je moet aan de bak’.
Een unieke ruimte voor elk gesprek
De Droom van Zwolle, een vergaderlocatie in het historische centrum van Zwolle. “We geloven sterk dat de natuurlijke gaven van mensen beter tot hun recht komen als de omgeving daarin resoneert”, aldus Bernadet Haveman, mede-oprichter van De Droom van Zwolle. “Dat vraagt om een plek die fijn en veilig aanvoelt, waar je je kunt ontspannen. Een verzorgde omgeving, zonder overbodige spullen, want die leiden je af en zorgen voor extra ballast. Alles wat bij ons staat, is bewust naar binnen gekomen. In onze ontvangstruimte staat een grote lees/eettafel met daarachter een huisje: de pantry met bar, om je welkom te hete en je een thuisgevoel te geven. Voor elke situatie, elke ontmoetingssessie en elk doel kijken we met klant wat de meest geschikte vergaderruimte is. Zo is onze zolderzaal, onder de nok van het pand, ideaal voor ontwikkeltrajecten, team- en talentsessies. Presentaties en inspiratiesessies worden veelal gehouden in de achterkamer. Die is ruim en licht en bied je alle bewegingsvrijheid. Het nestje – knus, mosgroen gestoffeerd, in een verborgen hoek – biedt de nodige privacy en intimiteit voor een-op-een coaching.”
Een plek om energie van te krijgen
Pal boven Station Amersfoort bevindt zich de Seats2Meet, in een ruimte die 5 jaar geleden van de NS is overgenomen door Elise de Bres en haar zakenpartner Tianne van Woudenberg. “We willen bezoekers een glimlach, goede energie en net wat meer meegeven dan ze verwachten. Zo hebben we een keer voor een klant een boxring naar binnengehaald.”
“Als je hier bent, dan kunnen er dingen gebeuren die op kantoor niet gebeuren.”
“We willen mensen aan het denken zetten. Daarom hebben we overal spreuken op de muur aangebracht, die erop gericht zijn je nieuwe energie te geven. Veel van de trainingen die hier gegeven worden, vragen om net wat meer van je creativiteit of loodsen je door moeilijke situaties. Je komt hier om iets te leren.
Een multi-zintuigelijk interieur
In het interieur van Seat2Meet in Amersfoort vind je veel planten, veel referenties naar de natuur, bedoeld om ontspanning op te roepen, concentratie en creativiteit te bevorderen. Door de kleuren voel je je er al thuis. Het is niet een heel zakelijke, maar eerder een huiselijke omgeving. “Eigenlijk is alles energie, van je gedachten tot wat je doet; wij kijken hoe we denken en doen in beweging kunnen zetten. Zo hebben we een scrum-ruimte, waar je meer spelenderwijs kan werken. Maar we hebben ook ruimtes vol planten voor meditatie voor rust. Nieuw is het ‘Speelveld’, een grote, lichte ruimte in de vorm van een blad. De ruimte is voorzien van modulaire meubilaire speelattributen, whiteboards en zelf te componeren licht, geluid en geur. Het idee is dat je gaat spelen met het geluid, de kleuren en geuren om de energie van de groep te beïnvloeden. Aan energie kun je een frequentie koppelen, die je kunt vertalen naar licht, kleur, muziek en geur. Hier is een heel onderzoek aan voorafgegaan, waarin we onze klanten weer adviseren” aldus Seat2Meet Amersfoort.
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.