Creatief ecosysteem
Creatief ecosysteem
In de artikelenreeks over ‘Hoe stimuleer je creativiteit door de omgeving?’ spreken we Branko Broekman, expert over het creatieve proces, bezoeken we twee referenties: innovatiehub HangarK en ontwerpstudio VanBerlo, en spreken tenslotte met ontwerper Richard Hutten.
Vier verschillende perspectieven…
Dit artikel is verschenen in het interieurarchitectuur vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, designer, journalist en partner van STUDIO VI.X
Branko Broekman, de expert van het creatieve proces
“Creatief denken vraagt om mentale openheid. Oordelen moet je soms opzij kunnen schuiven, zodat je denken niet stokt”, vertelt Branko Broekman.
“We hebben over alles al snel een oordeel. Kinderen zijn nog niet gevormd door allerlei vooroordelen. Zij kunnen met hun volle fantasie ergens in opgaan, waarbij ideeën in een hele korte tijd steeds wilder worden; even kan alles.”
Om het maximale uit een team te halen, let Broekman op wat er zich in de groep afspeelt. “Voelt eenieder zich vrij om zichzelf te zijn? Voelt het veilig? Is er ruimte voor ieders inbreng? Beïnvloeden de groepsleden elkaar positief? Brengen ze elkaar op gedachten? Is er openheid en vertrouwen tussen mensen? Wordt er open gedacht? Is er voldoende rust en energie om een complexe vraag te beantwoorden? Het hele proces gaat over spelen met energie.”
De fysieke omgeving kan je volgens Broekman ondersteunen bij het creëren van de ‘ruimte’ die je nodig hebt in je hersenen. “Frisse lucht, licht, openheid, bewegingsvrijheid.“
Ontwerpstudio VanBerlo ontworpen met Atelier VanBerlo
“Voor het nieuwe onderkomen van ontwerpbureau VanBerlo wilden we een inspirerende plek, speels, dynamisch en vol warmte. Een plek waar je op nieuwe ideeën komt. Een plek die zichzelf continu vernieuwt.”
Aan het woord is Janne van Berlo, oprichtster van Atelier VanBerlo, architect en dochter van Ad van Berlo, de oprichter van het ontwerpbureau VanBerlo.
”Mijn vader is een visionair. Op dit gebouw, de oude Philips-energiecentrale, had hij al in 2010 zijn zinnen gezet met het idee om daar een nieuwe VanBerlo-wereld van te maken, de motor van een op te starten ‘innovation-district’.” Toen ik eindelijk afgestudeerd was kreeg ik van hem de opdracht om de VanBerlo-studio te ontwerpen.”
De studio is de grootste bron van inspiratie: “De studio’s hebben we wit gehouden, om zo ruimte te bieden in de gedachten van de ontwerpers voor nieuwe ideeën. We hebben expres niet alles tot in de puntjes uitgewerkt om ruimte over te laten voor eigen inbreng, zodat het voelt als hún studio. Zo hebben de ontwerpers de muur in de lunchruimte behangen met eigen schetsen. De studio’s worden continu veranderd door de ontwerpers.
Innovatiehub HangarK
“Bij HangarK willen we voortdurend in ontwikkeling zijn. Door steeds wisselende teams en bedrijven bij elkaar te brengen, ontstaat een ecosysteem.”
“Om zo’n ecosysteem mogelijk te maken, is flexibiliteit in het interieur nodig. Alles past in elkaar en is uitwisselbaar. Hierop aansluitend is een modulair wand- en meubelontwerpplan uitgedacht. Met slechts enkele modulen kunnen we veel variatie bouwen.” Alle verbindingen voor het meubilair en de wanden zijn aan elkaar geschroefd, waardoor het makkelijk in en uit elkaar te halen is. Het roept een opbouwmentaliteit op.”
Meest geliefd zijn de informele plekken met LCD-schermen en hoge tafels, voor tussentijdse meetings of gewoon voor iemand die even op een andere plek wil gaan werken. Hier worden ook verrijdbare whiteboards veel gebruikt voor ‘scrummen’ en ‘agile’ werken. Een ander uniek punt: “de oranje-rode strepen op de grond symboliseren de spoorlijnen. Bij de receptie kunnen ze zeggen ‘volg het spoor en bij spoor 10 vind je bedrijf X’.
Het creatieve spel en de spelersmentaliteit!
Ontwerper Richard Hutten: “Het creatieve proces is als een spel, een soort pingpong. Mijn klant komt met een vraag, daar geef ik een antwoord op en dan begint de dialoog, het spel.”
“Ontwerpen is experimenteren. Je leert net zo veel van je fouten als van geslaagde experimenten. Een experiment is altijd geslaagd, ook al is het resultaat niet dat wat je van tevoren zou willen. Experimenteren is verschillende opties proberen om tot een perfect resultaat te komen. Dat spel beheers ik steeds beter.”
“Creativiteit is voor mij een spier die ik elke dag train. Spelen is leren. Elke dag ben ik wel wat aan het onderzoeken, doe ik nieuwe kennis op, breid ik mijn ervaring uit, waardoor ik steeds sneller tot een interessant ontwerp kom.”
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.
Hoe te innoveren?
Hoe te innoveren?
Innovatie experts vertellen over creatief-leiderschap en hoe innovatie te stimuleren in de werkomgeving, mentaal en fysiek.
Artikel dat we schreven voor het interieurarchitectuur vakblad Inside Information.
Auteur: Kitty de Groot, designer, journalist en partner van STUDIO VI.X
Creëer ruimte voor Innovatie & Creativiteit
Universiteit Nyenrode / THNK- School of Creative Leadership / Innovatie-Lab Royal Haskoning
Design thinking, creativiteit, innovatie hoe stimuleer je dat?
Kan een goed ruimtelijk concept daarbij helpen? We zeggen vaak dat ‘voor innovatie ruimte nodig is’. Maar geldt dit zowel in mentale als fysieke zin? We bezoeken innovatie stimulerende leer- en werkomgevingen en spreken innovatie-experts. “Bij Nyenrode heb ik met vele organisaties dieper in de innovatiekeuken mogen duiken”, vertelt Professor Jeff Gaspersz, hoogleraar aan de Universiteit Nyenrode, adviseur, spreker en schrijver op het gebied van innovatiemanagement. “Wat opvalt, is dat de meest innovatieve mensen en organisaties zich op drie vlakken onderscheiden. Ten eerste: ze zijn eindeloos nieuwsgierig. Ze stellen continu vragen: ‘Hoe kan het ook anders? Wat is een volgende stap? Van wie kan ik leren?’ Ze hebben hun drang om te onderzoeken en hun kinderlijke verbeeldingskracht om mogelijkheden te zien en uit te proberen niet verloren.”
“Creatieve vaardigheden kan je niet overbrengen door lezingen te geven. Je innovatief maken is een multidimensionaal proces, een kunde, een mindset, het gaat om kennis, waarnemen, experimenteren, associëren. Bij ons zit je daarom niet op zachte kussentjes achter een veilig tafeltje te luisteren, maar ga je aan de slag. Staand aan een werkstation, waar je op de tafel en tegen panelen aan kan schrijven, waaraan je kan klussen. in kleine teams van drie man. Een team van drie man bevat een mooie diversiteit en gaat lekker snel. Met vier man ga je de helft zo snel en met vijf man een kwart, dan wordt het te stroperig”, aldus Mark Vernooij, partner bij THNK-School of Creative Leadership.
Geen steriele ruimte
“Als het te schoon is dan hebben mensen het gevoel dat ze niet mogen experimenteren, geen rotzooi mogen maken. Om aan te geven dat je hier mag creëren zijn er karretjes met open kistjes; vol met klei, tape, pennen, lego, stiften die je er zo bij kan pakken. Ze zitten niet verstopt in een kastje. Ongeacht leeftijd of industriesector zie je dat iedereen zich deze ruimte makkelijk eigen maakt, dingen worden gepakt, verplaatst, opgehangen, etc. en er mag altijd meer muur bij om dingen op te plakken, of meer vellen om op te schrijven. Bij de start is er nog een aarzeling, mensen moeten dan even uit hun comfortzone komen, maar eenmaal aan de gang gaat ie los.”
“In een innovatie stimulerende ruimte mogen dingen hackable zijn: Een ruimte die zich flexibel aanpast aan de behoeften van de gebruikers, waar alles anders is dan in de gangbare werkomgeving, waar je niet terug kan vallen op je gewone werkpatroon, op wat je doet achter je bureau, achter je computer, waar je op een andere manier gaat werken, anders gaat denken en tot andere inzichten komt.”
Maak je organisatie innovatief
Vijf tastbare elementen die je als innovatie gerichte organisatie minimaal op orde moet hebben.
- Wil je innoveren dan moet je dat serieus doen; er tijd en resources voor vrij maken.
- Je moet de big vision helder formuleren en zorgen dat deze wordt geleefd.
- Je moet continu je visie, de reden waarom je innoveert, wat je in gang gaat zetten, herhalen.
- Richt je op wat er buiten gebeurt, daar liggen de kansen, lopen mensen rond met behoeften.
- Zorg voor toptalent, dat je je mensen ontwikkelt, teams laat floreren.
StudioVIX verricht veel onderzoek over de invloed van interieurontwerp op mensen, organisaties en maatschappij en visa versa, samen met kennispartijen. Hierover schrijven we, geven we advies en de verworven kennis gebruiken we in onze interieur- en productontwerpen.